Een eenvoudige sleutel voor het begrijpen van internationale cultuurverschillen

Als je internationaal zakendoet of reist, dan merk je dat mensen van land tot land net iets anders tegen dingen aan kijken. Soms verschilt een cultuur duidelijk van die in Nederland. Met andere landen zoals Duitsland zijn de verschillen subtieler.

Zodra je je bewust bent van de verscheidenheid van culturen, kun je er makkelijker mee omgaan. Je hoeft ze daarvoor niet allemaal te kennen. In dit artikel geven we je een eenvoudig gereedschap om culturen te begrijpen.

De culturele hamvraag: resultaat- of relatiegericht?

Grofweg kun je culturen indelen in twee groepen: resultaatgerichte culturen en relatiegerichte culturen (Edward T. Hall, The Silent Language, 1959). Dit zijn de belangrijkste verschillen:

Of je behoort tot een resultaatgerichte of een relatiegerichte cultuur bepaalt voor een groot deel hoe je basishouding is als het gaat om dagelijkse handelingen en om de samenwerking en communicatie met anderen. Zeker ook in zakelijke contacten.

Er zijn natuurlijk meerdere dimensies die een cultuur bepalen, maar dit is een verschil waar Nederlanders vaak tegenaan lopen.

Hoe relatiegericht is de Nederlander?

De Nederlandse cultuur is net als de Verenigde Staten, Duitsland en de Scandinavische landen een van de meest resultaatgerichte. Veel Nederlanders zullen zeggen: “Nee, ik ben juist relatiegericht.” Maar als je ze dan de vraag stelt wat ze vinden van de lange lunches met Fransen of Belgen tijdens zakelijke besprekingen, realiseren ze zich dat ze toch liever sneller doorpakken dan uren te luisteren naar ‘koetjes en kalfjes’.

Een contract in plaats van een vertrouwensrelatie

Voor Belgen en Fransen die op de as resultaat-/relatiegericht veel relatiegerichter zijn dan de Nederlander, is het kennen van de zakenpartner een manier om vertrouwen op te bouwen en dat vertrouwen leidt uiteindelijk tot het tekenen van een contract, een bezegeling van de relatie. Wij Nederlanders vertrouwen eerder op het contract en vallen terug op de juridische aspecten van het contract als er iets fout gaat. Het contract is dus een resultaat, een deal. En niet een vertrouwensrelatie.

Cultuur en persoonlijkheid

Cultuur is niet zwart-wit. Er zijn veel nuances tussen culturen, maar ook tussen leden van een zelfde cultuur. Dat ligt aan persoonlijkheid, maar het kan ook regionaal bepaald zijn. In ons eigen kleine landje voelt iedereen wel het verschil tussen een Limburger en een Groninger.

Weet waar je vandaan komt

Als je je bewust bent van waar jouw denken en handelen vandaan komt en je weet dat de ander ergens anders vandaan komt, begrijp je de ander beter en kun je gênante misverstanden voorkomen. Dus zie bijvoorbeeld het uitgebreid lunchen met Belgen of Fransen als een weg naar het behalen van jouw resultaat en niet als onnodige tijdverspilling. De Fransen en Belgen hebben dat nodig om met jou een resultaat te behalen.